expr:class='"loading" + data:blog.mobileClass'>

Tuesday, November 24, 2015

ОРОЙГҮЙ СҮМ Л.Түдэв


“Амьдрах нь өндөр уулнаас үсрэн буухын адил. Тэр хооронд жаргал хэмээ нь үгүй” хэмээх Чоймчиг гэлэнгийн шавьдаа хэлсэн энэ үгэнд бодол минь өдөржин зогтуслаа. Дурдахгүй, дурсахгүй өнгөрч боломгүй гайхалтай бүтээл юмаа.
Монгол хэлний яруу алдрыг магтан дуулъя! Учир юу гэвээс ойрын үед дандаа л гадаадын эсвэл орчуулгын зохиол уншсан болохоор энэхүү аугаа бүтээлийг унших зуураа би утга уянгалаг аугаа их монгол хэлний яруу тансаглалд нь умбан цэнгэн жаргасан билээ.
Энэхүү романыг уншаад дуусахад нэг их зүйл зүрхнээс минь зулгаах шиг, нэг хэсэг зулгааснаа хоромхон зуур замхран одож хоосрон, хоосорсон тэрхүү орон зай нь санаа алдах шиг сэтгэлд минь тийм их гуниг төрж билээ.
Уг романд  бурхны шашны хэт завхрал, шашны нэрээр дулдуйдсан оюун санааны боолчлол, хувраг хувцастай нүгэлтнүүдэд мөлжигдөн амьдарч байсан хөөрхий миний өвөг дээдсийн аж байдлыг нүдэнд харагдаж, чихэнд сонсогдтол тодхон дүрсэлсэн ажээ.
ХОРВООГИЙН АУГАА ХУУРАМЧ ЧАНАР!
Ганц шөнийн дотор дотно нөхөрлөж явсан Чогсон нь алах дайсан болж,  дайсагнаж явсан  Пагсан нь аврах нөхөр болон хувирах нь аяа хорвоогийн аугаа хуурамч чанар бус уу, орчлон гэдэг ийнхүү эргэж хөрвөж байдаг ажгуу!
Нэгэн насаар номын мөр хөөсөн багш Чоймчиг гэлэн нь залуу насандаа бүсгүй хүнд сэтгэл алдарснаа гэм нүгэл хэмээн бодож амьдаараа зулын гол болон шатаж нас юүлэх нь шашны их завхрал, харанхуй нийгмийн төөрөгдөл, зүсээ хувиргасан яргалал бус уу!
Мэнгэ голлож, долоон тамир сульдсанаар шашны бүхий л зан үйлийг хийлгэж гүйцээд ч нэмэргүй үхэхээс өөр аргагүй болсон Санж хал үзэж хашир суусан Бэрээмэг эмгэний жороор эдгэрэх нь аяа амьдралын бодит үнэн биз ээ!
Бурхны шашны ариун хот хэмээн нэрлэгдэх Лхас хотын лам нар амьд хүний гавлын яс, шилбэний чөмгөнд шунан гэмгүй иргэдийг хөнөөх бусармаг явдал нь  шашны нэрээр дулдуйдсан бузар нийгмийн  үнэн төрх буюу!
Буянзалбирах хийдийн Санждолбийчойжамц  лхаарамб  Отгон бүсгүйд сэтгэл алдарч, ханилан суухыг мөрөөдсөн нь хүн төрөлхтний ёсон буюу!


Үгээгүй харц ардын хүү Санж харь газар номын мөр хөөн одож залуу халуун насаа элээн, оройгүй эрдмийг сураад Төвдүүдын гараас амь зулбан нутагтаа буцан ирж Буянзалбирах хийдийн хамба болсон ч эцэстээ хорвоог харах нүдгүй болж Ингэнэ усны говьд цөлөгдөн хавтгайн уургаар гол зогоон тэмтчих нь оройг нь барьж дуусалгүй үлдээсэн сүм шигээ л хөөрхийлөлтэй...

Админ

Tuesday, August 18, 2015

Хүнийг танина гэдэг цаг хугацаа хязгааргүй юм. Магадгүй хүн хүнийгээ таних ийм ярвигтай байдал нь хүн төрөлхтөний төгс бус хийгээд төгс төгөлдөр хэсэг нь бололтой. Яг үнэндээ хэн ч хэний ч дотор орж ойлгож мэдэхгүй.., тэгснээрээ тэд бие биедээ итгэдэг, хайрладаг, дурладаг боловч цаг хугацааны зарчмаар ан цав гарч ямар их хайрлаж итгэж байсан яг л түүн шигээ гомддог, үзэн яддаг, үл ойлголцол үүсдэг. Ингэснээр бидний хайр, аз жаргал, баяр баясгалан, уй гуниг, цөхрөл, үзэн ядалт амьдралыг улам баяжуулж, тэнцвэржүүлж байдаг мэт. Яг л гэрэл байхгүй бол сүүдэр байхгүйтэй адил.
Хэрэв хүн болгон бие биенээ хараад л хэн бэ? ямар хүн бэ? гэдгийг нь шууд л мэдчихдэг байсан бол хүний ертөнц дэндүү уйтгартай байх байсан бизээ.

2015оны 8-р сарын 12
21 цаг 35 минут
Өмнөговь аймаг, Баянзаг

Sunday, July 19, 2015

Амьдрал дэндүү уйтгартай санагдах юм. Зөвхөн надад л ингэж санагдаад байгаа юм болов уу, эсвэл амьдрал угаасаа л ийм уйтгартай байдаг юм уу..?

Thursday, July 16, 2015

Чиний өмнө

Гил хархан нүдэнд чинь гуниг хурах вий гэсэндээ чиний өмнө би эрвээхэй болон бүжлээ
Гэнэхэн хонгор царайнд чинь сүүдэр тусах вий гэсэндээ чиний өмнө би нар болон мандлаа
Гэгээн бодол дунд ганцаардах вий гэсэндээ чиний өмнө би бороо болон асгарлаа
Ганцхан намайг л үгүйлэх зай үлдээх гэсэндээ чамаас би салхи болон холдлоо

Wednesday, May 6, 2015

Таны төрсөн өдрийн болон нэрний тоо таны хувь тавиланг илэрхийлдэг.


Нумерологийн тусламжтайгаар ямар ч хүний овог нэр, төрсөн он сар өдрийн  цаад утга санаа, мөн чанарыг нээж болно. Үүнийг мэдэхийн тулд хүсч буй зүйлийнхээ утгыг нэгээс ес хүртэлх тоонд холбоход л хангалттай. Хүн бүрийн амьдралыг үндсэндээ хоёр тоо удирдан залдаг гэдэгт та итгэх үү? Энэ нь төрсөн он, сар өдрийн тоо мөн таны нэрний тоо юм.
Төрсөн он сар өдрийнхөө тоог гаргахдаа тус бүрээр нь тасалж нэг оронтой тоо болгоод хооронд нь нэмэх хэрэгтэй. Жишээ нь та 1959 оны 10-р сарын 5-нд төрсөн бол: 1+9+5+9+1+0+5=30  гарч байна. Харин энэ тоонуудаа хооронд нь нэмвэл 3+0=3 болно. Тэгэхлээр таны төрсөн өдрийн тоо 3 юм байна.Ингэхдээ та 11, 22 гарсан тохиолдолд хооронд нь нэмэхгүйг анхаарна уу.
Нэрийнхээ тоог тодорхойлохын тулд үсэг бүр тоон утга агуулж буй доорхи хүснэгтийг ашиглах хэрэгтэй.
1
2
3
4
5
6
7
8
9
A
Б
В
Г
Д
Е
Ё
Ж
З
И
Й
К
Л
М
Н
О
Ө
П
Р
С
Т
У
Ү
Ф
Х
Ц
Ч
Ш
Щ
Ъ
Ы
Ь
Э
Ю
Я


Жишээ нь таны нэр Батсүх бол нэрнийхээ үсэг бүрт оногдох тоог хүснэгтнээс олж хооронд нь нэмээрэй. 2+1+3+2+5+7=20 тэгэхлээр таны нэрний тоо 20 болж байна. 20=2+0=2 болж байна.
Хэрэв танд ямар нэгэн хоч нэр байдаг бол дээрхи аргаар мөн л өөрийн хоч нэрний  тоог олох боломжтой юм. Таны гаргаж ирсэн тоо энэ хочийг өгсөн хүмүүс танд хэрхэн ханддаг хандлагыг  хэлээд өгнө.
Гадаад орны эмэгтэйчүүд нөхөрт гараад овгоо солиулдгийг та мэдэх байх. Хачирхалтай нь тэдний нэрний тоо нь өөрчлөгдөхөд  хувь заяа, ааш зан нь ч дагаад өөрчлөгддөг байна.
Танд бас нэгэн зүйлийг сонирхуулж хэлэхэд таны нэрэнд орсон эгшиг үсэгнүүдийг гийгүүлэгчээс нь салгаж, зөвхөн эгшиг үсэгнүүдийн тоог гаргаж болно. Хэд ч гарсан бай энэ тоо нь таны дотоод сэтгэлийн мөн чанарыг илэрхийлэгч тоо байх болно.
Харин гийгүүлэгч үсэгнүүдээс үүссэн тоо нь таны гадаад төрх байдал хийгээд та бусдад ямар сэтгэгдэл төрүүлдгийг хэлж өгнө. Эцэст нь хэлэхэд хүний төрсөн өдөр хийгээд нэртэй холбоотой тоо нь хувь хүний далд нөөц бололцоо, авъяас чадварыг илэрхийлдэг байна. Нумерологийн үндсэн дүрмүүдийн нэгээр бол хэрэв таны нэрний тоо төрсөн он сар өдрийн тооноос их тоо байвал та шударга үнэнч хүн. Харин нэр болон төрсөн өдрийн тоо нь адилхан бол нэг талаас өөрийгөө болон хийх үйлдлээ бүрэн дүүрэн удирдаж  чаддаг хувь хүний ховорхон зохилдлогоог, харин нөгөө талаас бүрэг ичимхий хийгээд огцом түргэн ууртай зан чанарыг нэгэн зэрэг тодорхойлдог байна. Доор таны нэр болон төрсөн өдрийн тооны утгыг ерөнхийд нь тайллаа. Таны нэр, төрсөн өдөр ямар мэдээллийг  танд өгч чадах бол?
1.Нэрний тоо
Хэрэв таны нэрний тоо 1 бол та ер бусын хөдөлгөөнтэй, эрч хүчтэй хүн юм. Ямар ч гэнэтийн  бөгөөд хүнд байдлаас та түвэггүйхэн гарч чаддаг. Учир нь та ховорхон гэмээр шургуу бөгөөд шударга зан чанарын нийлэмж. Гэхдээ та аливаад хянамгай байж, эрсдэл гаргах гэсний хэрэггүй гэдгийг санаарай!
Хэзээ ч үл гудайх өөртөө итгэх итгэл, төрөлхийн зоримог шийдэмгий зан чинь таныг үргэлж урагш тэмүүлж амьдрахад туслах болно гэдэгт итгэлтэй байж болно.
Байгалиасаа та хялбархаан аргаар мөнгө олж чаддаг чадварлаг  “хэрэглэгч ” төдийгүй мөнгөө юунд үрэхээ маш сайн мэддэг нэгэн. Заримдаа хэтэрхий гэмээр бие даасан зан чанар чинь таныг хүрээлэн буй хүмүүсийнхээ үнэт зөвөлгөөнөөс татгалзахад хүргэдэг. Тантай заримдаа харьцахад хэцүү байдаг. Учир нь танд хайр дурлал, нөхөрлөлөөс хувийн ашиг хонжоо, өөрийгөө бодсон зан илүү чухал. Иймээс та ихэвчлэн нууцлаг байж хүмүүстэй бага харьцаг хүн юм. Нэр нь нэгийн тоогоор илэрхийлэгддэг хүмүүс жинхэнэ дарангуйлагч болох боломж олон байдаг гэдгийг хэлье.
1   1. Төрсөн өдрийн тоо
Сонгосон замаасаа хэзээ ч ухрахгүй байхыг юун түрүүнд хэлье. Таны төрсөн өдрийн тоо танд хамгийн богино бөгөөд дардан замаар зорилгодоо хүрэх боломжийг олгож байна. Нэгийн тоо хувь хүний хөгжлийн өндөр түвшинг билэгддэг учраас та хүссэн амжилтандаа саадгүй хүрч чаддаг. Хамгийн гол нь та амин хувиа боддог зангаа эн тэргүүнд тавилгүй бусдын ашиг сонирхлыг бодолцож байх нь чухал шүү. та үргэлж эрүүлээр сэтгэдэг учраас бусдын дунд нэр нөлөө ихтэй.
2   2.Нэрний тоо
Та хэтэрхий их сэтгэл хөдлөлтэй хүн юм. таныг зовоож буй сэтгэлийн дотоод зөрчилдөөн заримдаа таныг өөрийн хүч чадалдаа хүртэл итгэх итгэлгүй болгодог. Харин бусад хүмүүстэй эвлэгхэн харьцаж чаддаг чадвар чинь таныг хэн нэгний итгэлт найз , ажил хэргийн сайн түнш болох боломжийг олгодог.  Байгаль эх танд уян зөөлөн, дөлгөөхөн жинхэнэ “эмэгтэйлэг” зан чанарыг бэлэглэжээ. Та төгс гүйцэтгэгч боловч хариуцлагаас ихээхэн зугтдаг нэгэн бололтой. Хоёрын хооронд харъяалагддаг хүмүүс хэрэггүй хэрүүл маргаанаас хол байж сувдаг, зальжин, дайсагнасан сэтгэлээр аливаад хандахгүй байхыг хичээх хэрэгтэй.
  2.Төрсөн өдрийн тоо
Ухаалаг зантай хосолсон дотоод зөрчилдөөн чинь таныг цаг үргэлж бусдын санал, зөвлөгөөг авахад хүргэдэг. Дашрамд хэлэхэд хоёрын тоо бол дэлхий ертөнцийн тэнцвэрт байдлын билэг тэмдэг учраас та таагүй байдалд ордоггүй бөгөөд ийм байдлыг хөнгөхөөн аргаар тойроод гарах ховорхон чадвартай байдаг. Тактикч дээр нь уян зөөлөн чанар таны хамгийн сайн тал юм. Өөртөө болон ойр дотныхондрр анхаарал халамж тавихдаа битгий мартаж байгаарай. Та аливаад сэтгэл хөдлөлөөрөө гэхээсээ оюун ухаанаараа ханддаг учраас таны санал болгосон санаа, төсөл, төлөвлөгөөгүүд үргэлж “ухаалаг”-ийн дээр сайн боловсруулагдсан байдаг. Гэхдээ та бүхнийг ганцаараа хийх гэж зүтгэсний хэрэггүй гэдгийг санаарай.
 2. Төрсөн өдрийн тоо
Ухаалаг зантай хосолсон дотоод зөрчилдөөн чинь таныг цаг үргэлж бусдын санал зүвүлгүүг авахад хүргэдэг. Дашрамд хэлэхд 2ын тоо бол дэлхий eртөнцөд тэнцвэрт байдлын билэг тэмдэг учраас та таагүй байдалд ордоггүй бөгөөд энэ байдлыг хөнгөхөөн аргаар тойроод гарах ховорхон чадвартай байдаг. Тактикч дээр нь уян зөөлөн чанар таны хамгийн сайн тал юм . Өөртөө болон ойр дотныхондоо анхаарал халамж тавихаа битгий мартаж байгаарай. Та аливаад сэтгэл хөдлөлөөрөө гэхээсээ оюун ухаанаараа ханддаг учраас таны санал болгосон санаа төсөл төлөвлөгөөнүүд үргэлж ухаалагийн дээр сайн боловруулагдсан байдаг. Гэхдээ та бүхнийг ганцаараа хийх гэж зүтгэсний хэрэггүй гэдгийг санаарай
 3. Нэрний тоо
Баяр хүрэe! Та гайхамшигт авъаслаг нэгэн юм. Гол нь амжилт гаргаж чадах салбараа зөв сонгох хэрэгтэй. 3-тынхан төрөл бүрийн олон талын авъяастай байдаг учраас заримдаа чухам алиныг түлхүү хөгжүүлэх хэрэгтэйгээ олж харж чаддаггүй. Та хурц мэргэн ухаантай хөгжилтэй азтай учраас юм болгон дээр толгойгоо ашиглах гээд байх хэрэггүй. Төрөлхийн нийтэч зантайн дээр шинжлэх ухаан урлаг соeлын  салбарт авъяастай байдаг учраас та ихээхэн амжилтад хүрж чадна. Хүмүүсийн арга эвийг олж харьцах хэрэгтэй. Заримдаа хэт итэмтгий хөнгөн явдалтай болчихдог тул анхаарвал зохино. Таны хувь хүний зан чанар бяцхан дарангуйлах гэсэн авир байдаг учраас аль болох эeлдэг зөөлөн бай.
  3. Төрсөн өдрийн тоо 
Бүр хүүхэд ахуйн цагаасаа л та бусдаас хурц мэргэн ухаанаар ялгардаг. Зарим хүүхдийн ойлгоход хэцүү зүйлсийн учрыг та төвөггүйхэн олдог. Гэвч онцгой энэ чадвараа ганцаараа нээж чадах нь юүл бол. Тиймээс амьдралтай ойр байж эргэн тойронд таныг хүрээлэх хүмүүстэй харьцаж сурах хэрэгтэй. Түр зуурийн зуу цэнгэл хөөхөд нэг л өдөр хангалттай гэж таньд санагдахгүүй байна уу? хөнгөн хийсвэр явдал тэвчээрэгүй байдал чинь амжилтанд хурэхэд үргэлж саад болно гэдгийг мартах eсгүй. Сэксийн дур хүслээ удирдаж чадахгүй бол баяр баясгалангийн оронд тоолж барамгүй үй түмэн асуудалд орох болно гэдгийг сануулъя.
  4.Нэрний тоо
Гэнэтийн үйл явдал бол таны айх зүйл биш. Бага зэрэг сайн тунгаан бодоход л та заавал найдвартай гарцыг олох болно. Таньд хүн болгонд заягаад байдаггүй сайхан сэтгэл тогтоон ааль eсорхуу зантай нийлсэн намбай зан чанар байгалаас заяажээ. Та бусдын гаргасан санал төсөл дээр идэвхтэй гэгч нь ажилах боловч шинжлэх ухааны ямар нэгэн салбарт томоохон ололт амжилт гаргана гэдэгтээ эргэлжэх хэрэггүй.
  4.Төрсөн өдрийн тоо
Та амьдралдаа эрсдэлд орох нь тун ховор.
учир нь та дэндүү болгоомжтой хүн юм. Ямар ч асуудлыг биe дааж шийддэг таны чадвар аль нь ч салбарын мэргэжлийг сонгоход үндэс суурь нь болдог. Та найдвартай үнэн ч ниахуур хүн нямбай хүн. Хэтэрхий гэмээр болгоомжтой зан чинь заримдаа таныг өөрийгөө ч хуурхад хүргэнэ. 4-ийн тоон хоосрол азгүйдэл ялагдалын тоонд тооцогддог учраас хэзээ нэг цагт хоосрохоос болгоомжлох хэрэгтэй.
  5.Нэрний тоо
Бусдын арга туршлага санал зөвөлгөө таньд дэмий зүйл мэт санагддаг учраас та амьдралдаа хэтэрхий биe даасан байдлаар хандаж баггүй эрсдэл гаргадаг. Бүх зүйл дээр та юун түрүүнд өөртөө л итгэж найддаг. Аялалаар явж янз бүрийн адал явдалтай учрах гэсн таны хүсэл авьяас чадвараа нээж илрүүлэхэд тань саад болдог. Тиймээс өөрийн хүчийг илүү өөрт хэрэгтэй бодит амьдралд тус болох зүйлд зарцуулах нь чухал. Багахан чармайлт гаргахад л та муугүй гүн ухаантан болчих нь тэр.
  5.Төрсөн өдрийн тоо
Та бол жинхэнэ адал явдлыг илэрхийлэгч. Эвгүй ч юмуу аюултай нөхцөл байдалд eрөөсөө ордоггүй Хэнтэй ч ямар ч гэрээ хэлэлцээр хийсэн та ялагч. Авхаалж самбаа мэргэн ухаан гадаад хэлний өндөр авъяас чадварынхаа тусламжтайгаар ямар ч компаний нэрийн хуудас болдог. Хамгийн зөрүүд хүнийг ч та яаж татахаа мэддэг. Өөрчлөлт шинчлэлтэнд хэтэрхий их тэмүүлдэг зангаасаа болж амьдралийн замаа буруу сонгож болзошгүй гэдгийг анхаарарай. Дэргэдээ болж байгаа уйл явдалд анхаарлаа хандуулхийг хичээ. Ирээдүйнхээ хойноос хэтэрхий их хөөцөлдсөнөөр өнөөдрийн боломж бололцоо алдаж магагүйг анхаар.
  6.Нэрний тоо 
Улс төрийн тавцанд гялалзсан амжилт гаргах боломж таньд байна. Та олон нийтийн анхаарлыг татан итэглийг нь хулээж чадахаас гадна араасаа тэднийг дагуулах гайхалтай шидийн гэмээр чадвартай. Гэхдээ энэ бүхэнд зөвхөн шудрага замаар хүрч болно гэдгийг битгий мартаарай. Хүмүүст сайн зүйл хийвээс хариуд нь тэд хамгийн өндөр уулын оргилд хурэхэд таньд туслах болно.
  6. Төрсөн өдрийн тоо 
Та оптимист үзэлтэй хүн юм. Гэхдээ нэр алдарт ямар ч замаар хүрж болно гэж ташаа бодож улайрах хэрэггүй. Таны үнэнч шударга зан зарчимч байдал хэрүүл маргааныг эвтэйхэн зогсоож чаддаг чанар бусдын хүндэтгэлийг хүлээнэ. Карьeр хөөх нь хамгийн чухал асуудал ниш гэдгийг мартах хэрэггүй.
  7.Нэрний тоо 
Анхаарлаа зөв тийш нь хандуулж сур. Та шинжлэх ухаан урлаг гүн ухаан шашны салбарт анхаарлаа хандуулах юм бол өндөр байр сууринд хүрч чадна. Арилжааны салбарт хүчээ сорихоос болгоомжилсон нь дээр гэдгийг энэ тоо таньд зөвлөж байна. Бусдын зөвлөгөөгүйгээр та энэ бүхний цаана гарч чадахгүй
  7. Төрсөн өдрийн тоо 
Уран нарийн сэтгэмж баялаг зөгнөл дэлхий eртөнцийн далд утга санааг ойлгох гэсэн хүсээл тэмүүлэл яруу найрагч зураач эсвэл хөгжимчин болоход тань тусална. нөхцөл нөхцөл байдлийг та өөртөө ашигтайгаар эргүүлснээр хорвоогийн хамгийн нууцлаг бүхэн таны алган дээр буусан юм шиг л илэрхий болно. Хэтэрхий дотогшоо шигдсэнээр та даяанчлалын замд орох юм. Сул дорой нэгэн томоохон амжилтад хүрдэггүйг санаж хүчтэй бай. ингэснээр дэлхий eртөнц өөрөө л таны өмнө сөхрөх болно
  8. Нэрний тоо 
Та юунд ч хүчээ сорьсон таныг гарцаагүй амжилт хүлээж байна.Гагчүү жижиг сажиг асуудалд хүчээ барахгүй байхыг 8ын тоо таньд зөвлөж байна. Хэний ч тоодоггүй мэддэггүй ямар ямар нэгэн юм таны гарт орох л юм бол шинэ өнгө зүстэйгээр гэрэлтэнэ. Та ийм л авъяаслаг нэгэн. Яараарай таны өмнө гэрэлт ирээдүй байна харин зогсч болохгүй шүү.
  8.Төрсөн өдрийн тоо 
Цутцашгүй сэтгэлийн тэнхээ хэзээ ч үл нугарах шургуу зан чинь таныг цаг үргэлж урагш явахыг шаардаж байна. Та сайн удирдагч төдийгүй авъяаслаг ухаалаг бизнeсмэн болж чадна зориг гаргаж хийсэн оролдлого болгон таньд хүссэн үр дүнг авчирна гэдэгт эргэлжзэх хэрэггүй.Цаашаа яваад л байх нь чухал. Хүмүүс таны араас дуртай нь аргагүй харин та тэдний сул дорой  байдалд хүлцэнгүй хандах л хэрэгтэй. Хун бухэн тань шиг ажлынхаа төлөө өөрөө өөрийгөө мартаж чадахгүй гэдгийг сана.
  9.Нэрний тоо 
Байгаль эх таньд өгөөжөө харамгүй хайралжээ. Таньд байгалаас заяасан удирдах авъяас байна. Гэвч энэ бүхэн таниас аливаад дээд зэргээр хариуцлагтай хандахыг шаардаж байна. Өөрийгөө хэт дэвэргэж үнэлэхээ өөрийгөө эн тэргүүнд тавих гэсэн үзлээ аль болох зайлс хийх нь таньд ашигтай. таны ойр орчимд танаас дутхааргүй авъяаслаг хүмүүс цөөнгүй байна. Та арай олж авсан хамт олныхоо хүндэтгэлийг нүд ирмэхийн зуур алдаж болохыг анхаараарай.
  9. Төрсөн өдрийн тоо
Таны хувьд гол нь нийгмийн шинжлэх ухаанд тулгуурлаж сонголтоо хийх. Идэвхтэй бүтээлч чанар чинь хүссэн амжилтандаа саад болж болзошгүй. Хуч чадалаа нөөж сур. Тэгвэл амжилт ирэх нь гарцааргүй. Оюуны өндөр чадамж гайхалтай авъяас уран нарийн мэдрэмж. Мэдээж энэ бүхэн таньд ил далд хэлбэрээр байдаг чанарууд юм
  11. Нэрний тоо
Та олон зүйлийг амьдралдаа өөрийн болгож чадна. Та хүчирхэг, шийдэмгий, идэвхитэй бас зөрүүд. Юманд болгоомжтой ханддаг бөгөөд өөрийгөө дөвийлгөдөг зан чинь  карьер хийхэд тодорхой хэмжээгээр саад болдог.
  11.Төрсөн өдрийн тоо
Хоёрын тооны илүү хүчирхэг хувилбар нь энэ тоо юм. Хамгийн хүнд хэцүү нөхцөлд та бусдын хувьд хэнээр ч орлуулшгүй зөвлөгч. Учир нь ийм үед таны оюун санаа бусдынхыг бодвол илүү сэргэг, тайван байж чаддаг.
  22. Нэрний тоо
Та далд ертөнцийн нууцлаг мэдлэгт хүрэхийг тэмүүлдэг. Энэхүү сонирхолтой  бөгөөд амаргүй замаар эрэл хайгуул хийж явахдаа та хэний ч олж мэдэж чадаагүй зүйлс дээр жинхэнэ нээлт хийж чадна. Тааламжтай, тааламжгүй ямар ч нөхцөл байдалд та өөрийгөө үргэлж хөгжүүлж байх нь чухал.
  22. Төрсөн өдрийн тоо
Хэрэв таны төрсөн өдрийн тоо 22 бол таны хувь заяа цаг үргэлж таны гарт гэдгийг юун түрүүнд хэлье. Хэрэв та сэтгэлийн тэнхээ сайтай бол энэ тоо нь таныг цаг үргэлж хөдөлгөөнтэй, идэвхитэй байхыг шаарддаг. Танд эртний хэлүүдийг түвэггүйхэн сурдаг авъяас байдаг.



Нумерологи


Тоо таныг хэн болохыг хэлээд зогсохгүй хувь заяаг чинь илтгэнэ. Нумерологи хэмээх энэхүү ухааныг эрт цагт шидэт тоон ухаан гэж нэрлэж байсан гэдэг. Одон орон судлалтай илүү ойрхон энэхүү ухаан хүний ааш зан хийгээд байгалиас заяасан авъяас чадварыг хэлж өгдөг аж. Үүгээр ч зогсохгүй таны сул тал болон хүчирхэг талыг, түүгээр ч барахгүй таны ирээдүйд болох үйл явдлыг урьдчилан хэлж өгдөг байна. Тоонууд биднийг төрөхөөс үхэх хүртэлх эргэн тойронд хаа сайгүй оршдог ба хүссэн ч хүсээгүй ч бид тооны хуулинд захирагдаж амьдардаг нь сонирхолтой. Бидний өвөг дээдэс энэхүү хачирхалтай тоонуудын нууцлаг гэмээр нөлөөн дор өнөөдрийг хүртэл амьдарч ирснийг эрдэмтэн судлаачид тогтоогоод байгаа. Зурхайч, үзмэрч хүмүүс дээр очиход юун түрүүн таны төрсөн он, сар, өдөр хийгээд жил усыг асуудыг нь цаанаа нарийн учиртай байдаг аж. Тооны нууцыг тайлна гэдэг үнэн хэрэгтээ орчлон ертөнцийн зохилдлогоо хийгээд амьдралын нууцад хүрэхийг хэлдэг байна. Эртний суут ухаантнуудын нэг Пифагор “бүх зүйл бол тоо юм” гэж хэлсэн нь зүгээр ч нэг үг биш харин олон арван далд нууцыг агуулсан үг байжээ. Түүнийхээр бол тоо нь онцгой, бие даасан байдлаар оршин тогтнохоос гадна өөрийн хувь тавилан, ааш зан, дур сонирхолтой байдаг байна. Пифагорын энэхүү хачирхалтай сургаал Европт розенкрейцер, масон, антродософ зэрэг оюун санааны нууцлаг нийгэмлэгүүд хожим нь үүсэж хөгжихөд нөлөөлжээ. Энэ цагаас л нумерологи буюу тооны ухаан тасралтгүй хөгжсөөр өнөөдөртэй золгосон юм. Дурын нэг үг, ойлголт, тэмдэгтүүд цаагуураа тоонуудтай нарийн холбоотой байдаг бөгөөд нэгээс ес хүртэлх тоонууд дэлхийн бүхий л нууцыг өөртөө шингээсэн байдаг байна. Ингээд та дараах зүйлээс өөрийгөө хэн болохыг мэдэж аваарай.
 1.Зорилго, эр зориг, түрэмгий зан авирыг билэгддэг.
 2.  Дэлхий дээр бүх юм тэнцвэртэй байх хоёрдмол үзэл буюу дуализмыг илэрхийлнэ.
 3.  Гурвалжин эсвэл тогтворгүй нэгдэл. Өөрөөр хэлбэл өнгөрсөн, одоо, ирээдүй гурван цагийн хоорондын хэлхээ холбоог билэгддэг.
 4.  Бат бөх байдал, тэнцвэрт байдал, тэгш өнцөгтийн дөрвөн тал, ертөнцийг хөдөлгөгч гал, шороо, агаар, ус хэмээх дөрвөн элемент энэ тоогоор илэрхийлэгддэг.
 5.   Итгэлгүй байдал, эрсдэл, тогтворгүй байдал зэргийг илэрхийлэхийн зэрэгцээ аз жаргал, элбэг дүүрэн байдал, баяр хөөрийг илэрхийлэгч тоо юм.
 6.    Энэ тооны гол утга нь тогтвортой байдал учраас нэгэн зэрэг хоёр, гуравт хуваагддаг.
 7.    Нууцлаг байдал, далд ертөнцийн танин мэдэхүйн  мэдлэг мэдээллийг билэгддэг. Долоон гариг, солонгын долоон өнгө , хөгжмийн долоон нот, долоон хоногт долоон өдөр байх жишээний.
 8.    Хамгийн тогтортой тоо. Энэ тоо нь тус бүр хоёрт хуваагддаг, дөрөвтүүд үүсгэхийн зэрэгцээ дэлхийн тэнцвэрт байдлыг билэгддэг хоёртуудыг үүсгэдэг байна. Энэ тоо бол амжилт, материаллаг баялгийн тоо юм.
 9.    Энгийн тоонуудаас хамгийн хүчирхэг тоо. Энэ тоо танд эд баялаг, алдар хүндийг авчирна.


Thursday, March 19, 2015

Залуу хүний амьдралын “эрхэм” зорилго



Хүн болгон математикч болох албагүй, харин эцэг, эх болно гэдгээ мартаж болохгүй. В.А.Сухомлинский.

Хүн бүхэн л зорилготой байдаг шүү дээ. Өнөө маргаашийн, алс хэтийн, том, жижиг гээд л. Харин өнөөдөр би та бүхэнтэй одоогийн өрнөл бас ирээдүйн эхлэл болсон залуу хүний амьдралын “эрхэм” зорилгын тухай ярилцъя.

Бидний амьдралын хамгийн эрхэм зүйл юу вэ? Амьдралынхаа хамгийн үнэ цэнэтэй, түүнгүйгээр би хэн ч биш мэт, түүнгүйгээр оршин байх боломжгүй мэт төсөөлөгддөг, ус агаар шиг эрхэм тэр зүйлийнхээ тухай эргэцүүлэн бодоцгооё. Мэдээж та үүнд огтхон ч эргэлзэлгүй миний гэр бүл гэж хариулах байх. Тэгвэл залуу хүний амьдралын "эрхэм" зорилго гэдэг бол амьдралын хамгийн үнэ цэнэтэй, эрхэм нандин зүйлийг хадгалж үлдэх, хамгаалах, басхүү бүтээх явдал юм.

Нийгмээс ангид хүн гэж байхгүй. Хэрэв тийм хүн байвал нэг бол бурхан, аль эсвэл араатан - Аристотель.

Жигшмээр аймшигт гэмт хэрэг, сэтгэл эмзэглүүлэм үйл явдлууд шил дараалаад л олон нийтийн хэвлэл мэдээллийн хэрэгслүүдээр цацагдаж олны айдас түгшүүр, уур бухимдлыг хүргэх болжээ.

“Хорь ч хүрээгүй охид эцэггүй хоёр хүүхдээ тэжээх гэж биеэ үнэлэн зогсоно.., Төрсөн эцэг нь охиноо зодсоор байгаад алчихлаа.., Дөнгөж төрсөн нялх хүүхдээ хогийн уутанд хийгээд хаяжээ.., 19-тай биеэ үнэлэгч охин яг үнэндээ биднийг хүмүүс сонирхох нь багасаад байгаа 13, 14 тэй охидыг илүү сонирхдог гэж ярьж сууна” ... Ээ бурхан минь, үүнд хэн буруутай юм бэ?

Мэдээж хэрэг хийсэн хэргийнхээ төлөө ял эдэлсэн, эдлээгүй санаатай, санамсаргүй үйлдсэн тэр гэмт хэрэгтнүүд буруутай. Харин тэр гэмт хэрэгтнүүдийг хэн бий болгов? Хэнээс, юунаас болж тэд тийм нөхцөл байдалд хүрэв? Тэд тэнгэрээс унав уу? газраас ургав уу? Үгүй , тэд бол хүн. Оюун ухаант хүн төрөлхтөний хөгжлийнхөө явцад бий болгосон нэгэн агуу зүйл болох нийгэм, эцэст нь эргээд өөрсдөө нийгмийнхээ бүтээл болдог хүн төрөлхтөн! Тэд бидэнтэй л адилхан аав ээжийн хөвгүүд, охид. Тэд цэцэг шиг ариухан, цаас шиг цагаан төрөөд адгийн хог шаар, бүр араатнаас дор амьтан болж өсдөг юм. Дахиад асууя, “Үүнд хэн буруутай юм?”. Бид, бидний үр хүүхэд хойч үе эрүүл аюулгүй орчинд амьдарч, аж төрөх баталгаа бий? Бид хэнийг буруутгах ёстой юм бэ? Өнөөх л муу нийгэм гэж чичилж сууна уу? Тэгвэл 21-р зууны хүн та өөрөө энэ нийгмийн нэгэн хэсэг гэдгээ битгий мартаарай. Ухаант хүн та энэ нийгмийн төлөө үүрэг хариуцлагаа ухамсарлаж чаддаг уу? Мэддэг үү? Ухаардаг уу? Тэгвэл өнөөдрөөс эхлээд өөрчлөлтийг өөрөөсөө эхэлцгээе

Хүүхэд- шинэ амьдрал- шинэ ертөнц- шинэ төсөл; Тэд бидэнд асар их баяр баясал гэрэл гэгээ авч ирээд, түүнээс ч их үүрэг хариуцлагыг үүрүүлдэг. Тэр цав цагаахан цаас шиг цоо шинэ хүн төрөлтнүүд бидний алхсан мөрөөр даган алхаж, боссон газар нь босч, суусан газар нь сууна. Тэд бол бидний гараар бүтсэн бидний маргааш юм. Тэрхүү маргаашаас нөгөөдөр урган гарч, нөгөөдрөөс дараа ирэх мянга мянган маргааш үргэлжилнэ... Цэцэгс хүртэл үрээ үлдээх гэж хагдарч унадаг хорвоо юм. Биенээс тань бие болон ургаж, ухаанаас тань ухаан болон төрөх тэр бяцхан хүн төрөлтнүүд та бидний эрхэм нандин ирээдүй билээ.

Үр хүүхдээ ямар нийгэмд амьдраасай гэж та хүсэж байна вэ? Тэгвэл тийм нийгмийн нэгэн хэсэг байхуйц оюунт хүн, ухаант үрсийг цогцлоон бүтээхийн төлөө үе тэнгийн олон залуус, ах дүүс та бид хариуцлагатай, ёс зүйтэй, хүчирхэг эцэг эх болж, бат бөх гэр бүлийг бүтээх нь залуус та бидний "амьдралын эрхэм зорилго" буй за. Сайхан нийгэм, гэрэлт ирээдүйг бүтээх эрхэм зорилгын төлөө залуу хүн бүр өөрсдийн үүрэг хариуцлагаа ухамсарлаж алхам бүртээ ухаалаг хандацгаая.


Эрхэм та мэргэн оюундаа шүүн тунгаана бизээ.

Админ

Friday, March 13, 2015

The magic of thinking big буюу “Сэтгэхүйн цар хүрээний гайхамшиг” /Дейвид Жозеф Шварц/


Хүсэл мөрөөдлийг нь тусгаарласан шилэн хаалтыг давах хүч чадал хүн бүрт бий. Үүний тулд хүн өөрийн дотоод ертөнцийн гайхамшиг, хязгааргүй хүч чадалтай зөвхөн “танилцах” нь л хангалттай. Хэмээх өгүүлбэр эхний хуудсан дээр нь бичигдсэн уг ном нь хувь хүний хөгжлийн номнуудыг жагсаавал нэлээн дээгүүрт жагсах байх.  Харин миний хувьд хувь хүний хөгжлийн ном нэлээдгүй олныг уншиж байснаас энэ ном хамгийн шилдэг нь юм.
Номын 2 дахь нүүрэн дээр:
"Зургаан настай хүү Дейвид маань өөрийгөө их том болсон гэж бодож байлаа. Түүнээс би “Том болоод ямар мэргэжилтэй хүн болох вэ?  гэж асуусан юм. Тэрээр надруу ихэд нухацтай харж байгаад “Ааваа, би профессор болмоор байна” гэлээ. “Профессор гэнээ, ямар профессор гэж асуутал “Юу л даа аав аа, би аз жаргалын профессор болмоор байна” гэсэн юм.
Аз жаргалын профессор гэдэг бол гайхалтай хүсэл мөрөөдөл юм. Та ч гэсэн тэгж бодохгүй байна гэж үү?"  гэж бичсэн нь анх  энэ номыг унших сэдлийг надад төрүүлсэн юм.
Сонирхолтой бас хэрэгцээтэй байх болов уу гэсэн үүднээс номын хамгийн сүүлийн хэсгийг энд толилуулъя.
Сэтгэхүйн цар хүрээний гайхамшгийг амьдралынхаа хамгийн чухал үеүдэд хэрэглэх нь:
Сэтгэхүйн цар хүрээнд ер бусын увдис бий. Гэвч энэ гайхамшигт увдисыг алдах их амархан. Хүнд хэцүү үед бодож, сэтгэх уар хүрээ хялбархан явцуурах аюул бий. Явцуу сэтгэлгээнд автвал ялагдал ирдэг.
Явцуу сэтгэлгээнд автах аюул тулгарвал сэтгэх цар хүрээгээ тэлэхэд тань туслах дараах зарчмуудыг уншаарай.
А.Явцуу сэтгэгчид таныг ч бас явцуу сэтгэхийг албадвал ӨРГӨН ЦАР ХҮРЭЭТЭЙ СЭТГЭ. Таныг ялагдаасай, азгүй тохиол учраасай, загнуулаасай гэх хүмүүс бийд итгэлтэй бай. Зөвхөн дараах гурван зүйлийг л мартахгүй байвал энэ хүмүүс танд хор хүргэж чадахгүй.
  1. Явцуу сэтгэгчидтэй хэрүүл хийхгүй байвал та хожно. Өчүүхэн хүмүүстэй хийх хэрүүл маргаан таныг ч бас өчүүхэн болгож явцууруулдаг. Том хэвээрээ байгаарай!
  2. Дайралтанд өртөнө гэдгээ мэддэг бай. Энэ бол та урагш ахиж байгаагын илрэл юм.
  3. Тань руу дайрагчид  бүгд сэтгэл зүйн өвчтэйг бүү март. Өргөн цар хүрээтэй сэтгэ. Тэднийг өрөвд. Ялихгүй өчүүхэн хүмүүсийн дайралтын эсрэг дархлаатай болох хүртлээ өргөн цар хүрээтэй сэтгэ.
Б. “Хэрэгтэй бүхэн надад байхгүй” гэж бодогох үед өргөн цар хүрээтэй сэтгэхээ бүү март. Хэрэв та өөрийгөө хүч чадалгүй гэж бодвол та хүч чадалгүй л гэсэн үг. Чадваргүй гэж бодвол чадваргүй л гэсэн үг. Та  өөрийгөө хэнд ч хэрэггүй гэж бодвол тийм л гэсэн үг. Эдгээр хэрэгслүүдийг ашиглан өөрийгөө үнэлж сураарай:
  1. Эрхэмсэг оршихуйгаар аж төр. Энэ нь мөн тэгж сэтгэхэд тань тусална. Гадаад төрх үзэмж тань дотроо юу боддогоос тань шууд хамаардаг.
  2. Эерэг талуудаа анхаар. Өөрийгөө өөрөө зоригжуул. Сайн талуудаа мэддэг бай.
  3. Бусдыг зөв өнцгөөс хар. Тэд ч гэсэн ялгаагүй л хүн шүү дээ. Яагаад та тэднээс айх ёстой юм бэ?
  4. Өөрийнхөө сайн талуудыг олж харахуйц өргөн цар хүрээтэй сэтгэ.
В. Зөрчил маргаанаас зайлах аргагүй үед өргөн цар хүрээтэй сэтгэ. Маргаан эсвэл хэрүүлээс зайлсхийхийн тулд:
  1. Өөрөөсөө “Шударга бай, энэ үнэхээр тийм чухал гэж үү?” гэж асуу.
  2. Та маргаанаас юу ч олж авч чадахгүйгээр барахгүй цаг алдах болно. Зөрчил маргаан таны зорилгодоо хүрэх замд тань саад болохыг ойлгохуйцаар өргөн цар хүрээтэй сэтгэ.
Г. Ялагдсан үедээ ч өргөн цар хүрээтэй сэтгэ. Саад бэрхшээл, ухралтгүйгээр том амжилтанд хүрэх боломгүй. Харин амьдралынхаа үлдсэн хэсгийг ялагдалгүйгээр өнгөрөөх боломж бий. Өргөн цар хүрээтэй сэтгэгчид саад бэрхшээлд ингэж ханддаг:
  1. Бэрхшээл бүрийг сургамж гэж ойлго. Бэрхшээл бүрээс өөртөө сургамж олж ав. Тэгээд түүнийгээ судал, сурснаа урагш ахихад ашигла.
  2. Зөв оролдлого, туршлагыг хослуул. Хойш урхаад шинээр, шинэ хандлагаар дахин эхэл. Ялагдал гэдэг тухайн үеийн сэтгэгдлээс өөр юу ч биш болохыг ойлго.
Д. Урам зориггүй болох үедээ ч өргөн цар хүрээтэй сэтгэ. “Тэр надад сайнаар хандаагүй, би ч түүнд сайнаар хандахгүй” гэж сөрөг, явцуу байдлаар сэтгэх нь сэтгэлийн хөдөлгөөн, дурлалыг устгаж үгүй болгодог. Дурлал чинь замаасаа гажвал:
  1. Таныг хайрлаасай гэж бодож байгаа хүнийхээ хамгийн сайн талыг нь анхаар. Ялихгүй зүйлд хэт их ач холбогдол бүү өг. Хайртай хүнийхээ төлөө ямар нэг онцгой зүйл хийж, түүнийгээ байнга давт. Дурлалын нууцыг ойлгохуйц өргөн цар хүрээтэй сэтгэ.
Е. Ажилдаа урагш ахихаа больсон үед өргөн цар хүрээтэй сэтгэ. Хийдэг ажил мэргэжил тань юу ч байсан илүү өндөр түвшин, илүү их орлогыг илүү их, илүү сайн ажиллах замаар л олж авдаг.
  1. “Би илүү сайн ажиллаж чадна” гэж бод. Төгс төгөлдөрт хүрэх нь боломжгүй. Гэвч илүү сайн байх арга заавал олддог. Энэ ертөнцөд юу ч хамгийн сайн нь биш. Та илүү сайн хийж  болно гэж бодвол илүү сайн хийх арга зам олдох л болно. Илүү сайн байж чадна гэж бодох нь бүтээлч хүч чадлыг дайчилдаг.
  2. Эхлээд өөрөө үйлчилбэл мөнгө аяндаа олдохыг олж харах хүртлээ өргөн цар хүрээтэй сэтгэ.

“Ухаантай хүн бодол оюуныхаа эзэн ноён нь,                                 харин тэнэг бол зарц нь байдаг”  Пабилиус Сириус







Thursday, March 12, 2015

Алтан уулын домог

Эрт дээр цагт юм гэнэ. Манж хятадын дарлал манай орныг нэрвэсэн хэцүү үед юм байх. Өргөн уудам нутгийн маань өнцөг булан бүрт олз хайсан гадаадын түрэмгийлэгчид ангамал хуурай говь цөлийг ч гатлан, алт мөнгө л олж байвал амь насаа ч өгөхөөс буцдаггүй байсан тэр цагт ар Монголын говь нутагт алтаар бүрсэн нэг уул байдаг тухай ам дамжсан цуу яриа нэгэн баян тангадын сонорт хүрч гэнэ. Ховдог шунахай тангад холын тэр их алтыг авах юмсан гэхээс хоол цай нь хоолойруугаа давахаа больж, хоногийн нойр нь хойт зүгт хулжиж, өдрийн бодол, шөнийн зүүдэнд амар заяа үзэхээ байжээ. Баяжихын дон шүгэлсэн баян тангад байж сууж чадахгүй болж барлаг зарц, бараа бологч нараа нэгэн өдөр цуглуулж, уулыг тэр хэвээр нь ачсан ч  болохоор урт гэгчийн жингийн цуваа бэлтгэж, алс холын ар Монголд байгаа алтан уулыг  нурааж аваад ир гэж тушаажээ. Ирэх цагт чинь хэрэг болно гэж их цэрэг дагуулж явуулж гэнэ. Өчүүхэн ч гэсэн алт аминдаа ашиглах гэвэл өчиггүй цаазална гэж тэдэнд зарлиг буулгажээ. Баян тангадын илгээсэн бараа бологчид баруун хойд зүгийг чиглэн явсаар бараг сарын хугацаа өнгөрөхөд нэл алт эрдэнэс гялалзсан нэг их өндөр уулын хормойд ирж буужээ. Холоос ирээд хот манайх, хотонд ирээд хонь минийх гэдэг шиг мөнөөх өндөр уулыг бүсэлж аваад өдөр шөнөгүй ухаж гарчээ. Унтах идэхээ мартсан шунахай тангадууд уулын хажууг улам гүнзгийрүүүлэн малтаж байтал үхэр шиг хэлбэртэй үлэмжийн том гэгчийн алт гараад ирж гэнээ. Улан дор нь энэ их эрдэнэс байхад ухаад авчихаа мэдэхгүй урагшгүй муусайн Монголчууд ухаантай төрсөн дээдэс бидэнд энэ их эрдэнэсээ адлах нь энэдээ гэж уугуул нутгийн ард түмнийг хүртэл басамжлан шуугилдаж уулыг улам цааш нь ухаж байтал өнөөх алтан үхрийн өрөөсөн эвэр нь гараад иржээ. Бусдаасаа урьтаж булга цохиж авах санаатай алтанд шунасан нэг тангад үхрийн эврийг цохиодохсон чинь алтан уул бүхлээрээ доргин нижигнэж агшин зуур нуран өнөө олон тангадын дээрээс өчиггүй дарчихжээ. Уулын нуралтаас болж шахагдсан хий тангадуудын өмссөн хар тоорцогнуудыг тал бүр тийш нь хийсгэхэд тоолшгүй олон хар хэрээ нисээд явчих шиг болсон гэдэг. Тэр цагаас хойш өнөө үеийг хүртэл алтан үхэр уулан дороо хадгалаастай байдаг юм гэнэ лээ. Арвин баялаг эрдэнээ ариун хэвлийдээ хадгалсан тэр уулыг Алтан уул гэх болж, нэг үхрийн эвэр үхрийн эвэр доргивол мянган үхрийн эвэр доргино гэдэг цэцэн үг үүнээс гарч гэнээ. Гэнэт идэх гэдсэнд гэмтэй, гэнэт баяжих насанд гэмтэй гэдэг үнэн шүү гэж домог төгсдөг юм.
     **********************************************************

Аварга гүрвэлийн амьдарч байсан алдар цуут Нэмэгт уулын энгэр барин алс баруун зүгийг чиглэн явахад домогт Алтан уул тэнгэрийн хаяанд цэнхэртэн сүүмэлзэх нь ариун онгон хэвлийд минь алт эрднэсэн баялаг ч бий, аварга гүрвэлийн яс ч бий гэх шиг дүнхийн манантаж харагддаг юм.

Wednesday, March 11, 2015

Дөрвөлж хар бүйлсний тухай домог

Монгол сайхан орныг маань Хятадын шунахай худалдаачид, доншуур наймаачид говь хангайгүй хэсэн бэдэрч ард түмний аль өнгөтэй өөдтэй эд юмсыг арга залиар цуглуулан цөлмөж байсан үед ар Монголд ирж амь зуух, арга эв нь олдвол арав таван мал цуглуулж, арилжаа наймаагаар амьдрал залгах бодолтой нэгэн Хятад догшуур худалдаачин дотор газраас иржээ.
Хос шаахайнаас өөр илүүчлэх хувцасгүй, хоёр гурван боодол хамрын тамхинаас өөр хогшилгүй тэр хятад авчирсан хэдэн тамхиа үнэд хүргэж ноос, үс, арьс шир зэрэг харь нутагт алтаар үнэлэгдэх зүйлээр арилжаад нутгийн зүг яаран эргэжээ.
Явсан нохой яс зууна гэгчээр аваачсан юмсаа эд баялгаар сольж, амташсан хэрээ арван гурав эргэдэг шиг бас буцаад ирж гэнэ. Төрөлхийн шунаг сувдаг тэр хятад авчирсан зүйлсээ арилжиж олсон алт мөнгө, үнэт чулуу, ангийн үс, арц гангийн анхилам сайхын цэцэг навчисыг хоёр авдранд хийж аваад явахдаа ямар ч хөлс зардал гаргалгүй дотор газар оруулбал улам их ашиг олж чадна гэж бодоод ажлын хүн ч хөлсөлсөнгүй, ачлага хөсөг ч хэрэглэсэнгүй гэнэ. Хэрэв ачаа хөсөгтэй явбал баян данжаад явж байна гэж замын тонуулчид дайралдаж хамаг юмаа тонуулж дээрэмдүүлэхээс ихэд болгоомжилж ганцаараа хоёр авдартай юмаа зөөж тавиад явж байжээ. Гэтэл нутгийн нэгэн баяны зарц замд дайралдаж, “Данжаад гуай! Авдартай юмаа тэмээнд тэгнээд ч юмуу, тэргэнд ачаад ч болсон явахгүй яасан юм бэ?” гэж асуусанд өнөөх хятад ихэд уурлаж “Хай чи юу мэднээ. Би явж байна, Бээжин сууж байгаа шүү. Чамд хамаагүй” гэж хэлээд нөгөөх хүнд авдруудаа хурдан хурдан зөөж тависаар эргэн эргэн харсаар яваад өгчээ.
Шунахай хятад ингэж явсаар сүүлдээ бүр ядарч шургаж унамаар сульдаж, авдараа өргөж даахаа байж гэнэ. Тэгээд авдрынхаа сүүдэрт суугаагаар амарч хэсэгхэн зуур зүүрмэглэх хооронд зүүн урдаас аймаар муухай зүс царайтай хэдэн хүн ирж авдартай юмыг нь авлаа гэж зүүдлээд учиргүй айж хашгиран сэрсэн чинь хавь ойр юу ч байсангүй, харин хажууханд нь өнчин хар бүйлс харагдаж гэнэ.”Ай энэ яасан тэмдэгтэй мод байнаа, алт мөнгө, эрднэсийн чулууныхаа аль хүндээс энэ бутны дэргэд булчихаад хөнгөн эд юмсаа үүрээд явна ваа! Сүүлд эргэж ирж булсан юмаа авахад амархан” гэж сүрхий мэргэн арга олсондоо ганцаараа маасайтал инээж, “одоохон газар ухъя” гэж бодсоноо бас л хартай санаа нь дийлж “ Хай, гэгээн цагаан өдөр газар ухаж байгааг хүн харвал яанаа, шөнө ухвал дээр” гэж боджээ. Шөнө болсон хойно авдраа багтах нүх малтаж, гарсан шороогий нь оготны үлийд аваачид хийгээд, авдраа булсан шороог хэнд ч мэдэгдэхээргүй тэгшилж, хавь ойрын хайрга чулуу цуглуулж тараан орхиод нар мандахаас өмнө яваад өгчээ. Явган хятадын үүрсэн авдар хэдий хөнгөн боловч байнга үүрээд явахаар бас л хүнддэж байн байн амарсаар бараг жил болж байж нутгийн бараа харж гэнээ. Очсон хойноо олзныхоо юмыг наймаалж хоолтой ундтай хоёр, гурван сар болжээ. Тэгээд харь газар орхисон юмандаа яаран буцах гэтэл ар монголд айхтар сүрхий бослого гарч, хятад толгойтой бүхнийг хиар цохиж байгаа сураг дуулдахад “одоо би яанаа, орхисон алт эрдэнэсийг минь олоод авчихгүй байгаа” гэж гэрт орвол гэдэргээ харж гэюүрч хэвтсээр, гадаа гарвал газар тэнгэрийн савслага тийш гансран харсаар хэдэн жил болчихжээ.
Тэгтэл ар Монголд гарсан үймээн намдаж байгаа тухай чимээ дуулаад тэргэнд илжиг хөллөж аваад тэмдэглэж орхисон ганц хар бүйлстэй газраа хүрээд ирсэн чинь ганц хар бүйлс нь мянган хар бүйлс болоод үржчихсэн аль бутны дэргэд алт мөнгө байгааг олох ямар ч аргагүй болсон байжээ. Түүгээр ч барахгүй мянган хар бүйлс нь яг ижил зайтай, том жижгээрээ ялгахын аргагүй, зориуд тарьсан юм шиг ургачихсан байж гэнэ. Хятадын гол нь харлаж “Хай, яасан муу ёрын хар мод вэ? Хайран олт мөнгийг минь чи хаана нуусан бэ?” гэж хар бүйлснээс хэдийг булга татаад авсан чинь бутны тоогоор нэмж ургаад байхаар нь шатаах санаатай нэг бутанд гал оруулж үзсэн чинь нойтон бүйлс бие биенээ үлээж унтраагаад байж гэнээ. Тэгээд мөнөөх хятад яаж ч чадалгүй буцаад явсан гэдэг.
Түүнээс хойш дөрвөлж хар бүйлс гэдэг нэртэй хэсэг бүйлс бий болж, их санасан газар есөн шөнө хоосон гэдэг энэ дээ гэж домог төгсдөг.

     ***********************************************************
Өмнөговь аймгийн Баян-Овоо сумын нутаг “Гэдрэг” хэмээх уулын ард хэсэгхэн газрыг эзлэн дан бүйлсний төгөл бут ургасан байдгийг “Дөрвөлж хар бүйлс” гэж нутгийнхан нэрлэдэг.

Домогт гарсан шиг бүйлс бут хэдхэн жилд мянга болтол үржиж ургах нь юу юм. Харин ард түмнийг шулан дээрэмдэж байсан шунахай худалдаачдыг эсэргүүцэж байсан ардын тэмцлийг мянган бүйлсээр төлөөлүүлсэн ардын аман зохиол юм.